在党的组织生活大熔炉里百炼成钢

Чечня
чеч. Нохчийчоь
Байрак	Илтамга[d]
Нигезл?н? датасы	9 гыйнвар 1993
Р?сми исем	Чеченская Республика, Нохчийн Республика ??м Нохчийчоь
Кыскача исем	Чечня
Демоним	ceceni ??м Seisniach
Р?сми тел	рус теле ??м чечен теле
Гимн	Чечня гимны[d]
Д?нья кис?ге	Европа
Д??л?т	Россия
Башкала	Грозный
Административ-территориаль бер?млек	Россия
С?гать поясы	MSD ??м Европа/М?ск??[d]
Территориясен? д?гъва ит?	Кавказ ?мирлеге[d]
Геом?гъл?матлар	Data:Russia/Chechen Republic.map
Х?к?м?т башлыгы вазыйфасы	Чечен Республикасы Башлыгы[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Рамзан Кадыйров
Канунбир? органы	Чечен республикасы парламенты[d]
Халык саны	1 492 992 (2021)
Административ б?ленеше	Ачхой-Мартан районы[d], Ведено районы[d], Грозный районы[d], Гудермес районы[d], Итум-Кале районы[d], Курчалой районы[d], Надтеречный район[d], Наурский районы[d], Ножай-Юрт районы[d], Серноводское районы[d], Урыс-Мартан районы[d], Шали районы[d], Шарой районы[d], Шатой районы[d], Шелковская районы[d], Аргун ш???ре[d] ??м Грозный ш???ре[d]
Моны? ху?асы	Ахмат
Н?рс? бел?н чикт?ш	Дагстан, Ставрополь крае, Т?ньяк Осетия ??м Ингушетия
Кулланылган тел	таулы я??дл?р теле[d], чамалин теле, авар теле, чечен теле, ингуш теле, нугай теле ??м T?rki awar tele
М?йдан	16 165 км2
Р?сми веб-сайт	chechnya.gov.ru?(рус.)
Тематик география	Чечня географиясе[d]
Нинди вики-проектка кер?	Проект:Чечня[d]
Феноменны? икътисады	Чечня икътисады[d]
Феноменны? демографиясе	Чечня халкы[d]
?ирле телефон коды	871
Номер тамгасы коды	20 ??м 95
Ш?р?фле ватандашлар т?ркеме	Т?ркем:Чечняне? ш?р?фле ватандашлары[d]
Монда ?ирл?нг?нн?р т?ркеме	Т?ркем:Чечняда ?ирл?нг?нн?р[d]
Чечня Вики?ыентыкта

百度 于是，在进入婚姻前，女性对男性的选择偏好偏向于有利于获取资源的条件，而男性对女性的选择偏好偏向于有利于生、养、育的条件。

Чече?н Респу?бликасы (Чечня, шулай ук Чичн?; чеч. Нохчийн Республика, Нохчийчоь) — Россияне? Т?ньяк Кавказ федераль округына кер?че республика. К?нбатышта Ингушетия ??м Т?ньяк Осетия бел?н, к?нчыгышта Дагстан бел?н, т?ньякта Ставрополь т?б?ге бел?н ??м к?ньякта Г?р?истан бел?н чикт?ш. Ди?гезг? чыгышы юк. Башкаласы — Грозный.

1922 елны? 30 ноябренд? барлыкка килеп, 1936—1944 ??м 1957—1993 елларда Чич?н-Ингуш АССР (??м автоном ?лк?се) эченд? булды.

Географик м?гъл?мат

Чечня Зур Кавказ тауларыны? (Чечняд? и? биек ноктасы — Тебулосмта тавы, 4493 м) т?ньяк битл??л?ренд? ??м а?а тоташкан Чич?н тигезлеге ??м Терек-Кума т?б?нлегенд? урнашкан. Нефть, газ, т?зелеш материаллари чыганаклары бар.

Икълиме континенталь. Гыйнварны? уртача температурасы Терек-Кума т?б?нлегенд? -3°, тауларда -12° га кад?р, июльд? 21°…25°.

Уртача еллык явым 300—1000 мм. Эре елгалар — Терек, Сунжа.

Туфраклар тигезлекл?рд?, нигезлд?, болын, к?т?н? в? аксым к?ст?н?, калкулыкларда карбонатлы кара, елга ?з?нл?ренд? аллювиаль, тауларда тау-урман ??м тау-болын. Терек-Кума т?б?нлегенд? ?рем-алабута ?семлекл?ре, Чич?н тигезлегенд? дала ??и урманлы дала ?семлекл?ре ?с?.

2200 метрга кад?р булган биеклкт?ге тауларда ки? яфраклв урманнар, аннан югарырак субальп в? альп болыннары бар. Чечняд? кимер?чел?р ??м с?йр?л?чел?р к?п; кошларда кыргый ?рд?к, каз, д?д?к, Кавказ кыргавылы бар. Тауларда к?р?н аю, ду?гыз, б?ре, урман м?чесе, кеш яши.

Халык

??м??риятне? халык саны 1 200 000 кеше (2009). Халык тыгызлыгы — 85 кеше/км2 (2009), ш???р халкы ?леше — 35,0 % (2009).

Милл?тл?р буенча Чич?нстан халкы:

Халык	2009 елда саны, ме? кеше
Чеченнар	1 130,0 (95,0 %)
Руслар	25,5 (2,0 %)
Аварлар	10,0 (0,5 %)
Кумыклар	9,0 (0,5 %)
Ногайлар	5,0
Ингушлар	2,5
Т?рекл?р	2,0
Татарлар	1,0
Башкалар	15,0
саны ме?н?н артык булган халыклар к?рс?телг?н

Торак пунктлар

Грозный	↗280 263
Урус-Мартан	↗54 248
Шали	↗50 412
Гудермес	↗50 009
Аргун	↗33 207
Курчалой	↗23 971
Ачхой-Мартан	↗22 187
Цоци-Юрт	↗19 231
Бачи-Юрт	↗17 548
Гойты	↗17 371
Автуры	↗16 328
Катыр-Юрт	↗13 558
Гелдагана	↗12 866
Гехи	↗13 051
Майртуп	↗12 558
Самашки	↗11 898
Шелковская	↗11 924
Аллерой	↗11 812
Алхан-Кала	↘11 526
Серноводская	↗11 492

Икътисад

С?н?гатьне? т?п тармаклары — нефть чыгару, нефть эшк?рт?, нефть химиясе, машиналар т?з?, азык-т?лек, агач эшк?рт?, ?и?ел с?н?гать; т?зелеш материаллары эшл?п чыгарыла. ??н?рм?ндчелек ?сеш алган. Авыл ху?алыгында бодай, д?ге, к?нбагыш, шик?р ч?гендере ?итештерел?. Бакчачылык, й?земчелек в? яшелч?челек бел?н ш?гыльл?н?л?р. Терлекчелект? МЭТ, сарык асрала.

М?д?ният

• Вайнах — Чечен Республикасыны? ?.-Х. Кадыйров ордены кавалеры д??л?т бию ансамбле.

Моны да карагыз

• Ичкерия